Juan Menéndez Pidal foi quen iniciou o seu irmán máis novo, Ramón, no interese polo romanceiro tradicional. Juan, ademais de folclorista, foi político e poeta. O seu longo poema El pendón negro (1893) foi moi aprezado por Curros Enríquez. En 1889 o máis vello dos Menéndez Pidal publicou no Almanaque de La Ilustración Española y Americana o poema Lux Aeterna (inspirado nun idilio de Tennyson) que se converteu na súa obra máis perdurábel, pois pasou a facer parte da poesía popularizada tradicionalmente xa desde os inicios do século XX. Hoxe é coñecido na maioría das comunidades autónomas españolas e a súa expansión chegou a Porto Rico, Texas e aos sefarditas de Marrocos.